NOCLEGI
ROZKŁADY
1 marca - Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”
fot. archiwum
Obchody święta zapoczątkował w roku 2010 Prezydent RP ś.p. Lech Kaczyński. „Dzień ten jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji patriotycznych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny. Narodowy Dzień pamięci "Żołnierzy Wyklętych" to także wyraz hołdu licznym społecznościom lokalnym, których patriotyzm i stała gotowość ofiar na rzecz idei niepodległościowej pozwoliły na kontynuację oporu na długie lata.” (Uzasadnienie dołączone do projektu ustawy).
REKLAMA
Żołnierze Wyklęci to ci, którzy nie poddali się sowieckiemu okupantowi. Dowódców, żołnierzy, kapłanów i działaczy politycznych, a także harcerzy i uczniów – czekały represje, często wieloletnie wyroki, a czasem śmierć. Do 1955 roku wykonano ok. 4,5 tys. z pośród ponad 8 tys. orzeczonych kar śmierci. W walkach z narzuconą władzą sowiecką w PRL’u w latach 1944-1956 zginęło ponad 20 tys. „Żołnierzy Wyklętych”.
Tegoroczne grudziądzkie obchody święta odbędą się w niedzielę 3 marca o godz. 13.00 w kościele pw. Niepokalanego Serca Najśw. Marii Panny przy ul. Mickiewicza w Grudziądzu. W intencji ojczyzny i Żołnierzy Wyklętych sprawowana będzie msza św. w czasie, której nastąpi odsłonięcie i poświęcenie tablicy upamiętniającej Żołnierzy Wyklętych: mjr Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”, sanitariuszkę Danutę Siedzikówną ps. „Inka oraz sierż. Józefowa Franczaka ps. „Lalek”.
Mjr Zygmunt Szendzielarz (1910-1951) pochodził z Wileńszczyzny, przed wojną ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Uczestniczył w kampanii wrześniowej za co został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Uciekł z niewoli niemieckiej i przez Lwów przedostał się do Wilna. Wstępuje do AK i w 1943 roku skierowany zostaje do V Wileńskiej Brygady AK. Po podstępnym zamordowaniu przez partyzantów sowieckich ppor. Antoniego Burzyńskiego ps. „Kmicic” przejmuje dowództwo nad tym oddziałem. Na Wileńszczyźnie toczy walki z niemieckim i sowieckim okupantem oraz z przerwami walczy na Białostocczyźnie, Warmii i Mazurach. W 1946 roku pod jego dowództwem w Borach Tucholskich tworzy trzy szwadrony, które rozbijają posterunki komunistycznej bezpieki i NKWD. 26 czerwca 1948 roku na Podhalu zostaje podstępnie aresztowany. Po półtorarocznym śledztwie zostaje skazany na karę śmierci, której dokonano 8 lutego 1951 roku w mokotowskim więzieniu w Warszawie.
Sanitariuszka Danuta Siedzikówna (1928-1946) pochodziła z Białostocczyzny. W czasie okupacji niemieckiej wstąpiła do AK. W czerwcu 1945 roku została aresztowana i podczas transportu do białostockiego UB została odbita przez patrol V Wileńskiej Brygady majora Łupaszki. Po uwolnieniu wstąpiła do oddziałów Łupaszki. Brała udział w akcjach V Brygady na Białostocczyźnie, Mazurach i w Borach Tucholskich. Ponownie aresztowana zostaje w Gdańsku 20 lipca 1946 roku. Po krótkim procesie zostaje skazana na karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano w gdańskim więzieniu 28 sierpnia 1946 roku na tydzień przed jej osiemnastymi urodzinami.
Sierż. Józef Franczak (1918-1963) pochodził z Lubelszczyzny. Przed wojną ukończył Szkołę Żandarmerii w Grudziądzu, która mieściła się przy ulicy Karabinierów. Po 17 września 1939 roku został aresztowany przez Sowietów. Zdołał uciec z niewoli. W 1944 został przymusowo wcielony do Drugiej Armii Wojska Polskiego, z której zbiegł, a następnie wstąpił do AK. Walczył z władzą sowiecką do połowy lat 50. w oddziałach partyzanckich. Do 1963 roku ukrywał się w różnych miejscach koło Lublina, gdzie został wytropiony przez oddziały ZOMO i SB. 21 października 1963 roku po walce zostaje zastrzelony w Majdanie Kozic Górnych. Był on ostatnim „żołnierzem wyklęty” II RP.
Żołnierze wyklęci, w szczególności z brygad działających na Kresach Polski, nosili ryngrafy z wizerunkiem Matki Bożej co świadczyło o przynależności do Narodu, który zawierzył swój los Matce Bożej Królowej Polski.
Warto również wspomnieć o organizacji podziemnej „Walka o Niepodległość, Niezawisłość Wiary i Ojczyzny”, która działała w powiecie grudziądzkim (Lisie Kąty) od stycznia 1947 do grudnia 1950 roku. Założycieli ją Stanisław Rolkowski ps. „Lis” (1925-1950) oraz Czesław Tobiasz ps. „Orzeł” (1956-1950). Wcześniej szantażowani i torturowani na przesłuchaniach w UB (budynek po byłej MO przy ul. Piłsudskiego) odmawiając współpracy z UB przeszli do podziemia niepodległościowego.
Stanisław Rolkowski został zastrzelony koło Mrągowa 20 maja 1950 roku w zasadzce urządzonej przez UB, osłaniając pozostałych członków grupy. Czesław Tobiasz został zdradzony przez ukrywającego go gospodarza w Sadlinkach koło Gardei i 17 grudnia 1950 roku po walce zostaje zamordowany przez oddziały MO i UB.
„Osobiście akcjami likwidującymi podziemie niepodległościowe w rejonie grudziądzkim przy współpracy z funkcjonariuszami MO, SB i żołnierzami KBW dowodził żyjący do dziś Henryk Wątroba.” (Gazeta Pomorska, 19 września 1974 r.)
W dniu 1 marca br. o godz. 16.00 w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” Społeczny Komitet Pamięci Ofiar Przemocy złoży kwiaty i zapali znicze pod tablicą na murze Zakładu Karnego nr 2 w Grudziądzu, przy ul. Gen. Sikorskiego, upamiętniającą skazanych i straconych na karę śmierci w procesach politycznych w latach 1947-49 w budynku grudziądzkiego więzienia.
Materiał nadesłany / autor: Adam Ronowski
Program
godz. 13.00 Msza Święta
Odsłonięcie tablicy
Poświęcenie tablicy
Złożenie kwiatów
Przemówienie honorowych gości
Serdecznie zapraszamy na uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej zamordowanym Żołnierzom Wyklętym, bohaterom Polskiego Państwa Podziemnego, w walce z okrutną i nieludzką władzą o wolną i niepodległą Polskę, wiarę katolicką i godność człowieka.
Uroczystość odbędzie się 3.03.2013 r. o godz. 13.00 w kościele pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Grudziądzu przy ul. Mickiewicza 43.
Organizatorzy
ks. Proboszcz Piotr Marchewka
Fundator Zbigniew Zelmański
Komitet Ofiar Przemocy Adam Ronowski
Tegoroczne grudziądzkie obchody święta odbędą się w niedzielę 3 marca o godz. 13.00 w kościele pw. Niepokalanego Serca Najśw. Marii Panny przy ul. Mickiewicza w Grudziądzu. W intencji ojczyzny i Żołnierzy Wyklętych sprawowana będzie msza św. w czasie, której nastąpi odsłonięcie i poświęcenie tablicy upamiętniającej Żołnierzy Wyklętych: mjr Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”, sanitariuszkę Danutę Siedzikówną ps. „Inka oraz sierż. Józefowa Franczaka ps. „Lalek”.
Mjr Zygmunt Szendzielarz (1910-1951) pochodził z Wileńszczyzny, przed wojną ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Uczestniczył w kampanii wrześniowej za co został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Uciekł z niewoli niemieckiej i przez Lwów przedostał się do Wilna. Wstępuje do AK i w 1943 roku skierowany zostaje do V Wileńskiej Brygady AK. Po podstępnym zamordowaniu przez partyzantów sowieckich ppor. Antoniego Burzyńskiego ps. „Kmicic” przejmuje dowództwo nad tym oddziałem. Na Wileńszczyźnie toczy walki z niemieckim i sowieckim okupantem oraz z przerwami walczy na Białostocczyźnie, Warmii i Mazurach. W 1946 roku pod jego dowództwem w Borach Tucholskich tworzy trzy szwadrony, które rozbijają posterunki komunistycznej bezpieki i NKWD. 26 czerwca 1948 roku na Podhalu zostaje podstępnie aresztowany. Po półtorarocznym śledztwie zostaje skazany na karę śmierci, której dokonano 8 lutego 1951 roku w mokotowskim więzieniu w Warszawie.
Sanitariuszka Danuta Siedzikówna (1928-1946) pochodziła z Białostocczyzny. W czasie okupacji niemieckiej wstąpiła do AK. W czerwcu 1945 roku została aresztowana i podczas transportu do białostockiego UB została odbita przez patrol V Wileńskiej Brygady majora Łupaszki. Po uwolnieniu wstąpiła do oddziałów Łupaszki. Brała udział w akcjach V Brygady na Białostocczyźnie, Mazurach i w Borach Tucholskich. Ponownie aresztowana zostaje w Gdańsku 20 lipca 1946 roku. Po krótkim procesie zostaje skazana na karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano w gdańskim więzieniu 28 sierpnia 1946 roku na tydzień przed jej osiemnastymi urodzinami.
Sierż. Józef Franczak (1918-1963) pochodził z Lubelszczyzny. Przed wojną ukończył Szkołę Żandarmerii w Grudziądzu, która mieściła się przy ulicy Karabinierów. Po 17 września 1939 roku został aresztowany przez Sowietów. Zdołał uciec z niewoli. W 1944 został przymusowo wcielony do Drugiej Armii Wojska Polskiego, z której zbiegł, a następnie wstąpił do AK. Walczył z władzą sowiecką do połowy lat 50. w oddziałach partyzanckich. Do 1963 roku ukrywał się w różnych miejscach koło Lublina, gdzie został wytropiony przez oddziały ZOMO i SB. 21 października 1963 roku po walce zostaje zastrzelony w Majdanie Kozic Górnych. Był on ostatnim „żołnierzem wyklęty” II RP.
Żołnierze wyklęci, w szczególności z brygad działających na Kresach Polski, nosili ryngrafy z wizerunkiem Matki Bożej co świadczyło o przynależności do Narodu, który zawierzył swój los Matce Bożej Królowej Polski.
Warto również wspomnieć o organizacji podziemnej „Walka o Niepodległość, Niezawisłość Wiary i Ojczyzny”, która działała w powiecie grudziądzkim (Lisie Kąty) od stycznia 1947 do grudnia 1950 roku. Założycieli ją Stanisław Rolkowski ps. „Lis” (1925-1950) oraz Czesław Tobiasz ps. „Orzeł” (1956-1950). Wcześniej szantażowani i torturowani na przesłuchaniach w UB (budynek po byłej MO przy ul. Piłsudskiego) odmawiając współpracy z UB przeszli do podziemia niepodległościowego.
Stanisław Rolkowski został zastrzelony koło Mrągowa 20 maja 1950 roku w zasadzce urządzonej przez UB, osłaniając pozostałych członków grupy. Czesław Tobiasz został zdradzony przez ukrywającego go gospodarza w Sadlinkach koło Gardei i 17 grudnia 1950 roku po walce zostaje zamordowany przez oddziały MO i UB.
„Osobiście akcjami likwidującymi podziemie niepodległościowe w rejonie grudziądzkim przy współpracy z funkcjonariuszami MO, SB i żołnierzami KBW dowodził żyjący do dziś Henryk Wątroba.” (Gazeta Pomorska, 19 września 1974 r.)
W dniu 1 marca br. o godz. 16.00 w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” Społeczny Komitet Pamięci Ofiar Przemocy złoży kwiaty i zapali znicze pod tablicą na murze Zakładu Karnego nr 2 w Grudziądzu, przy ul. Gen. Sikorskiego, upamiętniającą skazanych i straconych na karę śmierci w procesach politycznych w latach 1947-49 w budynku grudziądzkiego więzienia.
Materiał nadesłany / autor: Adam Ronowski
Program
godz. 13.00 Msza Święta
Odsłonięcie tablicy
Poświęcenie tablicy
Złożenie kwiatów
Przemówienie honorowych gości
Serdecznie zapraszamy na uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej zamordowanym Żołnierzom Wyklętym, bohaterom Polskiego Państwa Podziemnego, w walce z okrutną i nieludzką władzą o wolną i niepodległą Polskę, wiarę katolicką i godność człowieka.
Uroczystość odbędzie się 3.03.2013 r. o godz. 13.00 w kościele pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Grudziądzu przy ul. Mickiewicza 43.
Organizatorzy
ks. Proboszcz Piotr Marchewka
Fundator Zbigniew Zelmański
Komitet Ofiar Przemocy Adam Ronowski
PRZECZYTAJ JESZCZE
