Jak wyrazić zgodę na transplantację narządów

W 2016 roku Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziło badania pn. „Podstawy wobec transplantacji narządów”. Z dokonanych wówczas ustaleń wynika, że idea transplantacji narządów w celu ratowania życia lub przywracania zdrowia cieszy się w Polsce niemal powszechną aprobatą (93%). Badania te pozwoliły zarazem na stwierdzenie, że aż 75 procent, czyli trzy czwarte Polaków nie rozmawiało z bliskimi na temat przekazania swoich narządów po śmierci, gdyby jednak było wiadomo, że zmarła osoba bliska nie miała nic przeciwko pobraniu od niej narządów do przeszczepów, nie sprzeciwiłaby się temu ogromna większość badanych (89%).

Część odstąpień od pobrania narządów związana jest z tzw. brakiem autoryzacji, na który składa się przede wszystkim sprzeciw rodziny osoby zmarłej, przekazywany jako nieformalny wyraz woli zmarłego lub po prostu wola jego bliskich. Chociaż w Polsce jest on pozbawiony mocy prawnej – jeśli zmarły nie zarejestrował za życia swojego sprzeciwu, to w jego przypadku obowiązuje zasada zgody domniemanej – to jednak w praktyce wyrażenie sprzeciwu przez członków rodziny prowadzi do odstąpienia od pobrania narządów.

Osoba akceptująca oddanie po śmierci swoich tkanek i narządów do przeszczepienia dla ratowania życia i przywracania zdrowia ludziom chorym może nosić przy sobie własnoręcznie podpisanie świadectwo woli. Ma ono charakter informacyjny i nie zwalnia lekarza mającego zamiar pobrać narządy z obowiązku sprawdzenia istnienia sprzeciwu na dawstwo. O swoim stanowisku należy przede wszystkim poinformować bliskich.

Urząd Miejski prowadzi dystrybucję ulotek dotyczących transplantacji wraz z blankietem „Oświadczenia woli”. Wypełnienie takiego oświadczenia pozwala na aktywne wyrażenie swojego stanowiska. Materiały dostępne są w Biurach Obsługi Interesanta przy ul. Ratuszowej 1, ul. Mickiewicza 28/30 oraz w Galerii Handlowej Alfa (ul. Chełmińska 4).

W jednej z ulotek wskazano, że „Rozmowa o śmierci nigdy nie jest łatwa, czasem świadomie jej unikamy, ale te kilka chwil, które poświęcimy na rozmowę z bliskimi może im oszczędzić dodatkowych cierpień w trudnej sytuacji, a kilku osobom może uratować życie, ponieważ trafią do nich nasze narządy.”

Marcin Mielnicki
Urząd Miejski w Grudziądzu